Neptün’ü Kim Keşfetti ?
Neptün’ün keşif hikayesi,Urbain Le Verrier (1811-1877) isimli bir adamın matematiksel tahmininin zaferidir.Aslında Neptün’ü ilk gözlemleyen Galileo Galilei gibi bir bilgindi.Bu bilgin bir yıldız bulduğunu sanmıştı.Başka gözlemciler çıplak gözle görülemeyen bu silik cismi ayırt etseler de onu bir gezegen olarak tanımlamakta başarısız oldular.
Hızla 1840’lara ilerlediğimizde gözlemcilerin Uranüs’ün yörüngesini neyin bozduğunu belirlemeye çalıştıklarını görürüz.Birkaç gözlemci başka bir gezegenin kütleçekimsel gücünün Uranüs’ü etkilediği tahmininde bulundu.İnsanlar matematiksel hesaplar yapmaya koyuldu ve 1846 yılında Le Verrier dış güneş sistemi gezegeninin bulunduğu olası yeri gösteren çalışmasını sundu.
Bir başka astronom John Couch Adams da benzer hesaplamalar üzerinde çalışıyordu ve Le Verrier kadar isabetli olmasa da o dagizli gezegenin konumunu tahmin etmişti.
24 Eylül 1846’da Berlin’deki astronomlar Le Verrier’nin hesaplamalarını kullanarak Neptün’ü buldular.Fransa ve İngiltere arasında uzunca süren tartışmalardan sonra keşif,hem Adams,hem de Le Verrier’ye atfedildi.Son yıllarda bulunan yeni kanıtlar Neptün’ün Le Verrier’nin keşfettiğini destekler niteliktedir.
Neptün’ü bugüne kadar sadece bir uzay aracı ziyaret etti.25 Ağustos 1989’da Voyager 2 gezegene uçtu.Voyager 2 aracının en büyük keşiflerinden biri gezegenin üst bulut katmanlarını kasıp kavuran,dev bir anti-siklon fırtınasının keşfidir.Bu fırtına karanlık göründüğünden kendisine derhal ”Büyük Koyu Leke” adı verilmiştir.Fırtına birkaç yıl sürmüş,
Hubble Uzay Teleskobu ( Voyager 2 uzay aracı Neptün’e vardığında teleskop henüz fırlatılmamıştı) tarafından görüntülenme fırsatı yakalanamadan yok olmuştur.Başka fırtınalar da gelip geçmiş, son yıllarda kuzey yarım kürede yeni bir ”Büyük Koyu Leke” ortaya çıkmıştır.
Kaynaklar
Carolyn Collins Petersen Astronomy 101 A Crash Course in the Science of space
