Mide Üşütmesi Nedenleri Nelerdir?
1) Mide üşütmesinin birinci nedeni fazla soğuk yiyecek ya da içeceklerin tüketilmesidir. Vücudun alışık olduğu belli bir ısısı vardır. Bu ısıdan farklı olarak fazla soğuk yiyeceklerin mideye ani girişi mideyi şoka uğratır. Bu durum ise mide üşütmesine neden olur.
2) Hastalığın oluş nedenleri arasında tüketim tarihi geçmiş yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi bulunmaktadır. Tüketim tarihi geçmiş hatta bu tarihin yakın olduğu yiyecekler içlerinde hemen virüs ve bakteri üretmeye başlar. Bunun sonucu olarak ilk aşamada mide daha sonra da bağırsaklar olumsuz şekilde etkilenir .
3) Hastalığın başka bir nedeni de vücudun direnç kaybetmesidir. Direncini kaybetmiş bir vücut hastalıklara açıktır. Mide de hastalıklardan en kolay etkilenen organ olarak bu hastalığa çabucak yakalanır.
Vücudun direnç kaybetmesi sonunda virüs ve bakteriler saldırıya geçerek mideyi hasta eder. Bu hastalığa neden olan en yaygın virüs “norovirüs ve rota” virüsüdür.
Norovirüs
Bu virüs daha öncelerden “Norwalk-like virus” adıyla anılan bir virüs grubunun üyesidir. Virüsün neden olduğu enfeksiyon özellikle mide ve bağırsakları etkileyerek “mide gribi” ya da “mide üşütmesi” denen olumsuzluğa zemin hazırlamaktadır
Norovirüs bulaşma konusunda belirli bir yaş grubunu etkilemez. Herkese bulaşma riski vardır. Üstelik bir kişinin hayatı boyunca birçok kez yaşayıp atlatacağı bir durum olarak tekrar eder. Bununla birlikte öncelikli olarak büyük çocukları ve yetişkinleri etkisini altına almaktadır.
4) Bazı mideler laktoza ve dolayısıyla laktoz içeren besinlere karşı duyarlıdır. Fazla laktoz tüketimi mide üşütmesinin nedenleri arasında sayılabilir.
Laktoz nedir?
Sütün içindeki süt şekerine verilen ada “laktoz” denir. Bu madde sütün en önemli karbonhidratıdır. Aynı zamanda sütün aromasında belirleyici rol oynamaktadır. Bu madde suda ağır çözünebilme özelliği gösterdiği için dilin üzerinde kumumsu bir etki yaratmaktadır. Glikozdan ve galaktozdan oluşan bir disakkarit olan laktoz, inek sütünde ortalama % 4.5 civarındayken anne sütünde % 7.1 civarında bulunmaktadır. Koyun sütünde de % 4.6, keçi sütünde ise % 4.0 değerindedir
Mide Üşütmesinin Belirtileri Nelerdir?
Mide üşütmesi olarak bilinen gastroenteritin gözlemlenen en yaygın belirtisi mide yanmasıdır. Mide yanması aslında mide asidinin yemek borusuna doğru kaçamak yapması sonucunda yemek borusundan başlayıp gırtlağa doğru hissedilen yoğun bir ekşime durumudur. Özellikle virüslerin mide üzerinde oluşturduğu etkiyle mide yanması hissi ortaya çıkar.Mide yanmasının varlığı, beraberinde mideden ağza doğru ekşimsi ya da acımsı suların gelmesini de doğurur. Genelde bu hastalıkta iki belirti de birbirini tamamlar. Yani birinin olması, diğerinin de olması anlamına gelir.
Mide üşütmesinde ortaya çıkan bir başka şikayet de yoğun olarak hissedilen karın ağrılarıdır. Sadece karın bölgesini değil aynı zamanda kasık bölgesini de saran bir ağrı hissedilir. Genelde şiddetli ve katlanılamaz bir ağrı olarak tarif edilir.
Herkeste ortak olarak gözlenen bir durum olmamakla birlikte çoğu hastada mide bulantısını takip eden kusma isteği oluşmaktadır.
Mide üşütmesi, adından anlaşıldığı üzere direkt mideyle ilgili bir hastalıktır ve mide bu hastalıktan olumsuz etkilenmektedir. Mide, yenen yiyecekler nedeniyle rahatsızlık duyduğundan kişide yoğun bir iştahsızlık kendini gösterir. Yemek yeme isteği tamamen ortadan kalkar, hasta bütün gün ağzına lokma koymak istemez.İştahsızlık beraberinde otomatik olarak halsizliği getirir. Çünkü yemek yiyemeyen insan yeterli enerjiden mahrum kalır ve halsizleşerek bitkin düşer.
Mide bölgesinde kramplar, her hastada gözlenmemekle beraber genel bir belirti olarak kabul edilmektedir.
Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte ağız kokusu da mide üşütmesinin belirtileri arasında bulunmaktadır. Bunun nedeni mide yanmasından kaynaklı mide kaynaması ve ağza acı suların gelmesi olabileceği gibi iştahsızlıktan dolayı uzun saatler boyu yemek yiyememek de olabilir.
Mide üşütmesinde mide ve bağırsaklar olumsuz etkilenmektedir. Bu nedenle mide üşütmesinin ileri aşamasında hastada ishal durumu da gözlemlenir.
Mide üşütmesi basit gibi görünen ancak mutlaka tedavisi yapılması gereken bir hastalıktır. Hastalığın uzun sürmesi durumunda dehidrasyon oluşmaktadır.
* Dehidrasyon Nedir?
Dehidrasyon, vücudun çok fazla sıvı kaybetmesi anlamına gelmektedir. Vücudumuz işleyişini tam olarak yerine getirebilmek için suya ihtiyaç duyar. Eğer vücut, aldığı sudan daha fazlasını kaybeder ve bu kaybı yerine koyamazsa dehidrasyon durumu ortaya çıkar.
Dehidrasyon Belirtileri Nelerdir?
- Çok fazla susama, su içme isteği
- İdrarın çok koyu renkte olması, çok seyrek olarak idrar yapma ya da ileri boyutlarda idrar yapamama
- Göz kapaklarının çökük bir görüntü alması
- Kalp atışlarında ciddi bir yavaşlamanın oluşması
- İleri boyutlarda sanrılar görme, anlamsız şeyler söyleme, sayıklama
Mide Üşütmesinde Uygulanan Tedavi Yolları
Sıvı Tüketimi
Mide üşütmesinde vücudun tekrar eski dengelerine kavuşması büyük önem taşır. Bu noktada da sıvı tüketimi ön plana çıkar. Sıvı olarak suyun tüketilmesi son derece önemlidir. Ancak hastalık anında suya ek olarak ılık bitki çayları, maden sodası, açık çay da tüketilebilir. Bu sayede hem hastalığın ilerlemesi engellenmiş olur hem de dehidrasyon durumunun ortaya çıkışı önlenir.
Dinlenme
Mide üşütmesi tedavisinde öne çıkan başka bir tedavi şekli de vücudun bol bol dinlenmesidir. Bu sayede toparlanma süreci hızlanmış olur. Yeterli ve kaliteli uykuya ek olarak günlük faaliyetlerin sınırlandırılması virüs ve bakterilerle savaşta büyük bir artıdır. Hatta mümkünse bütün bir gün yataktan çıkmamayı denemelisiniz.
Beslenme
Hastalığın tedavi sürecinde hasta, yiyecek ve içeceklerine dikkat etmelidir. Zaten iştahsızlık durumu olduğundan mideyi yormayan, mideye ağır gelmeyen yiyeceklerin tercih edilmesi önem kazanmaktadır. Kızarmış ve soslu yiyecekler, süt, baharatlı yiyecekler ve işlenmiş gıdalar bu dönemde uzak durulması gereken yiyeceklerin başında gelmektedir. Kızarmış ekmek ve kraker, muz, elma, pirinç ve yağlı olmayan çorbalarla beslenmeye çalışmak en doğrusudur. Muz özellikle ishal durumunda bağırsak hareketliliğini kontrol edeceği için ekstra önemlidir. (12,13,14)
Evde Uygulanacak Doğal Yöntemler
Nane Limon Çayı
Mide üşütmesinde mide büyük bir baskı altındadır ve biraz rahatlamaya ihtiyacı vardır. Bu rahatlama için nane limon çayı birebirdir. Mide bulantılarında da sıkça kullandığımız bu çay sayesinde mide hem rahatlayacak hem de hızlı bir iyileşme sürecine girecektir.
İhtiyacınız Olan Malzemeler:
- 1 tutam kuru ya da taze nane
- 1 adet limon
- 1 bardak su
1 bardak suyun içine limon sıkılıp naneler de eklenerek hepsi beraber kaynatılır. Daha sonra 2-3 dakika demlenmesi için bekletilir. İşte nane limon çayı böylece hazır hale geldi.
Zencefil Çayı
Zencefille hazırlanan çay da tıpkı nane limon çayı gibi mideyi rahatlatmaya yardımcıdır. Ayrıca antiviral ve anti bakteriyel özelliği sayesinde tedavi sürecini hızlandırmaktadır.
İhtiyacınız Olan Malzemeler:
- 4-5 adet zencefil
- Yarım limon
- 1 bardak su
Çayın hazırlanması için ilk olarak zencefil soyulur ve dilimlenir. Daha sonra su kaynatılır. Ancak zencefil çayı hazırlanırken zencefiller ateşte suyla beraber kaynatılmaz. Sıcak suyun içine konması yeterlidir. Zencefil eklendikten sonra 5 dakika dinlendirilir. Fazla bekletmek acı bir tat vereceğinden 5 dakika sonra zencefiller suyun içinden çıkarılmalıdır.
İlaç Kullanımı
Mide üşütmesinde ilaçların da etkisi vardır. Ancak ilaç kullanımına başlamadan önce hastalığın kaynağının net şekilde belirlenmesi gerekir. Çünkü bakteri kaynaklı mide üşütmesinde ilaçlar etkili ve yararlıyken, soğuk yiyecek tüketiminden kaynaklı mide üşütmesinde ilaç kullanmanın bir artısı yoktur.
Bakteri kaynaklı mide üşütmesinde antibiyotik kullanılabilir. Ancak ilaç kullanımı mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır.
