Arı Sokması Belirtileri Ve Tedavi

Arı Sokması Belirtileri Ve Tedavi

İnsanların yaklaşık yüzde 10’unda böcek ve arı sokmalarına karşı vücutta önemli olumsuz reaksiyonlar meydana gelmektedir.

Ağrı, hafif şişlik,kızarıklık ve kaşıntı bir arı sokmalarında sık görülen belirtilerdir. Sabun ve su ile bölgenin yıkanması ve soğuk kompres uygulamak evde uygulanabilecek en iyi tedavilerdir.

Şiddetli alerjik reaksiyon belirtileri arasında ise şişlik, nefes almakta güçlük ve baş dönmesi yer alır. Bu tür belirtilerin görüldüğü kişilerin acil servise ulaştırılması gerekmektedir.

Arı sokmaları özellikle insanların dışarıda uzun süre geçirdikleri sıcak aylarda daha yaygın olmaktadır. Arı sokmaları rahatsız edici olabilir, fakat insanların çoğu hızlı ve komplikasyonsuz şekilde iyileşir.

Normal arılar ve eşek arılarında savunma aracı olarak bir iğne bulunmaktadır. Eşek arısının sokması sırasında iğnesinde insanlara bulaşan zehirli madde bulunur. Normal arı sadece bir kez iğnesi ile sokabilirken, yaban arısı saldırı sırasında birden fazla kez sokabilmektedir. Normal arısının tek seferlik iğnesi cilde yapışıp kalır,ama diğerinde defalarca kullanılmasına rağmen sağlam kalır.

Yaban arısının iğnesi ciltte kalmamasına rağmen zehri ciddi ağrı ve tahrişlere neden olabilmektedir.

Belirtileri

Alerjisi olmayan insanların çoğunluğu yaban arısı sokması sonrasında sadece küçük belirtiler yaşar. İlk belirtiler genellikle keskin ağrı veya ısırılma yerinde yanma içerir. Aynı zamanda kızarıklık, şişme ve kaşıntı da ortaya çıkabilir.

Normal Reaksiyonlar

Isırılan yerin etrafında hafif yükseklik oluşabilir. Bu şişkinliğin içinde tam ısırılma noktasında beyaz bir nokta görebilirsiniz. Genellikle şişlik ve ağrı ısırılma sonrasındaki birkaç saat içinde düzelmektedir.

Büyük Reaksiyonlar

“Büyük lokal reaksiyonlar” arı sokması ile ilişkili daha belirgin belirtileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Büyük lokal reaksiyonlar yaşayan insanların muhtemelen yaban arısı sokmasına karşı alerjisi vardır. Fakat oluşan belirtiler anafilaktik şok gibi yaşamı tehdit eder boyutta değildir. Arı sokmasına Büyük lokal reaksiyonlar, şişkinlik, aşırı kızarıklık, ve ağrının sokma sonrası iki ya da üç gün boyunca devam etmesidir.

Çoğu zaman, büyük lokal reaksiyonlar bir hafta gibi bir süre içinde kendiliğinden azalma gösterir. Ama yine de eğer bir eşek arısı tarafından ısırılmış iseniz doktora görünmenizde fayda vardır. Rahatsızlığı azaltmak için antihistaminik ilaç yazılabilir.

Bir yaban arısı sokması sonrası büyük lokal reaksiyonlar yaşamanız daha sonraki arı sokmalarındada mutlaka aynı şekilde belirtiler ile karşılaşacağınız anlamına gelmeyebilir. Bir defa güçlü bir tepki verip daha sonra asla aynı tepkiler vermeyebilirsiniz. Öte yandan, büyük lokal reaksiyonlar vücudunuzun yaban arısı sokmalarına karşı verdiği rutin tepkilerde olabilir. Bu rahatsız edici belirtileri önlemek için kendinizi yaban arılarından korumaya çalışmalısınız.

Anafilaksi

Yaban arısı sokmalarında görülen en ağır alerjik reaksiyonlar “anafilaksi” olarak bilinir. Vücudun yaban arısı zehrine tepki olarak şoka girmesi durumudur. Bazı insanların yaban arısı sokması sonrası anafilaktik şoka girmeleri çok hızlı şekilde olmaktadır. Anafilaksi şok durumunda acil şekilde tıbbi tedavi alınması çok önemlidir.

Arı sokmasına karşı şiddetli alerjik reaksiyon belirtileri şunlardır:

• Yüz, dudaklar ya da boğazda şiddetli şişme
• Isırılma bölgesinin dışındaki vücut bölgelerinde döküntü ve kaşıntı
• Hırıltılı nefes alma veya nefes alma güçlüğü
• Baş dönmesi
• Kan basıncında ani düşüş
• Sersemlik
• Bilinç kaybı
• Mide bulantısı ya da kusma
• İshal
• Karın krampları
• Hızlı veya yavaş nabız

Bir yaban arısı sokması sonrasında bu belirtilerin hepsi ile karşılaşmayabilirsiniz. Ama bir sonraki sokması sonra bunlardan en azından birkaçını yaşamanız olası bir durumdur. Bir arı sokması sonrası anafilaktik şoka girmiş insanların gelecekte de aynı tepkiyi gösterme ihtimalleri yüzde 30 ila 60 daha fazladır.

Bu nedenle eğer bir anafilaksi öykünüz varsa, yaban arısı sokmalarına karşı yanınızda bir kit taşıyınız. “Arı sokması kitleri” nin içinde ısırılma sonrası kendinizin kullanabileceği epinefrin enjeksiyonları bulunmaktadır. Epinefrin, kaslarınızı ve kan damarlarınızı rahatlatır, kalp çalışması ve solunum hızlarının normale dönmesine yardımcı olur.

TEDAVİ

Hafif ve orta dereceli reaksiyonlar

Yaban arısı sokmasında görülen hafif ve orta derecede reaksiyonları evde tedavi etmeniz mümkündür. Bunun için zehri çıkarmak için su ve sabun ile ilgili bölgeyi yıkayın. Şişlik ve ağrıyı azaltmak için bölgeye soğuk kompres uygulamalısınız. Enfeksiyon meydana gelmesini önlemek için bölgeyi temiz ve kuru tutmalısınız. İsterseniz bir bandaj ile örtebilirsiniz.

Kaşıntı yada cilt tahrişinin rahatsız edici olması durumunda “hidrokortizon krem” ​​veya “calamine losyon” kullanılabilir. Koloidal yulaf ezmesi ve Karbonat  cildi yatıştırır. Banyoda kullanılabileceği gibi ilaçlı cilt kremleri ile de kullanılabilmektedir.

“İbuprofen” gibi reçetesiz ağrı kesiciler ise arı sokması ile ilişkili ağrıların giderilmesine yardımcı olur. “Difenhidramin” ve “klorfeniramin maleat” içeren antihistamin ilaçlarda aynı zamanda kaşıntıyı azaltabilirler. Mide tahrişi veya uyuşukma gibi potansiyel yan etkilerini önlemek için tüm ilaçları lütfen önerildiği şekilde kullanınız.

Şiddetli reaksiyonlar

Arı sokmasına karşı gelişen ciddi alerjik reaksiyonlar acil tıbbi müdahale gerektirir. Eğer yanınızda epinefrin iğnesi varsa belirtiler başladığında kullanınız. Daha önce de arı sokmasında alerji öykünüz oluşmuşsa enjeksiyonu mümkün olduğunca çabuk kullanmalısınız. Daha sonra acil 112’yi arayın veya bir acil servise ulaşın.

Şiddetli alerjik reaksiyonlar için önerilen tedaviler

• Bağışıklık sistemini sakinleştirmek için ilave epinefrin
• İnflamasyonu azaltmak için intravenöz (damardan) kortizon
• Solunumun geçici olarak durması için kardiyopulmoner resüsitasyon (CPR)
• Solunumu düzeltmek için oksijen, steroidler veya diğer ilaçlar

Komplikasyonlar

Nadir durumlarda, arı sokmaları sinir sistemi ile ilişkili komplikasyonlara neden olabilmektedir.

Yayınlanan bir rapora göre bir pediatrik hastalarda yaban arısı sokması sonrasında , gözbebeklerinde genişleme,kas güçsüzlüğü ve motor afazi gibi olağan dışı durumları görülmüştür. (Motorlu afazi, yazma ve konuşma yeteneklerinin bozulması anlamına gelir.)

Hastadaki şiddetli reaksiyonların görülmesinin nedeni kan pıhtısının oluşmasıdır. Ancak bu özel komplikasyonlar çok nadir görülmektedir.