Antibiyotik nedir?
Antibiyotik dediğimiz mikrop öldürücü ilaçlar sadece bakteri türü mikroplara etkilidir, bunlarla oluşan hastalıkların tedavi edilebilmesinde kullanılır. Mantar, virüs diğer mikroplara etkili değildir.Antibiyotikler ağrı kesici yada ateş düşürücü ilaç değildir. Ancak bakteri gurubu mikropların etkisiz hale gelmesi ile hastalığın azalması ve kaybolması, hastalığa bağlı olan ağrı ateş gibi şikayetlerinde bir süre içinde azalmasını sağlar.
Bitkilerde Ve özellikle küf mantarlarında bulunan veya sentezle elde edilen, birçok mikroba karşı kullanılan, penisilin, streptomisin vb. maddelerin ortak adı. Mikroorganizmaların üremesini engelleyen veya tahrip eden, genellikle mikroorganizmalar ya da bitkiler tarafından meydana getirilen, streptomisin, penisilin gibi kimyasal maddeler.Bazı mantar, aktinomiset ve bakteri türleri tarafından veya sentetik olarak üretilen ve mikroorganizmaların üreme veya gelişmelerini önleyen veya onları öldürücü etkiye sahip ilaç. Mikroorganizmaların üremesini engelleyen veya öldüren, genellikle mikroorganizmalar veya bitkilerin çeşitli türleri tarafından meydana getirilen veya sentetik olarak elde edilen, düşük molekül ağırlıklı kimyasal maddeler.
Antibiyotikler çok etkilidirler. İnsanların hayatlarını kurtarırlar, hastalık semptomlarının daha hafif geçmesini sağlarlar, bakteriyel infeksiyonların daha hızlı tedavi olmasını sağlarlar. Fakat, özellikle ülkemizde antibiyotikler oldukça sık kullanılmaktadır. ( Maalesef, ülkemiz Avrupa’ da en sık antibiyotik kullanılan ülkedir ). Bu da birçok farklı bakterinin bir çok farklı antibiyotiğe karşı daha dirençli hale gelmesine sebep olmaktadır. Bakterilerin direnç kazanması ise daha önce tedavi edilebilir hastalıkların artık aynı antibyotiklerle tedavi edilemez hale gelmesine sebep olmaktadır.
Bu yüzden, antibiyotik direnci ve yan etkileri hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir.
Antibiyotik Direnci Nedir ?
Bakteriler, çevrelerinde meydana gelen değişikliklere hızlı uyum sağlayabilen canlılardır. Antibiyotik direnci de bunun bir örneğidir.
Belirli bir antibiyotiğe karşı direnç, söz konusu antibiyotiğin tedavi dozunda dirençli bakterileri öldüremediğini veya çoğalmalarına engel olamadığını ifade etmektedir.
Antibiyotik direncine sahip bakteriler antibiyotik varlığında, dirençli olmayan bakterilere göre avantaj sağlar ve bunun bir neticesi olarak belirli bir süre sonra ortamdaki bakterilerin çoğu o antibiyotiklere karşı direnç sahibi olur. Ayrıca, bakteriler dirence neden olan genetik yapıları farklı bakteri türlerine de aktarabilir, bu da antibiyotik direncinin bakteriler arasında yaygınlaşmasına önemli katkı sağlar.
Dirençli bakterilerin neden olduğu hastalıklar, özellikle de yoğun bakım ortamında ve bağışıklık sistemi zayıflamış hastalarda ciddi bir sağlık tehdidi oluşturmaktadır. Dirençli bakterilerin neden olduğu bu hastalıklar, tedaviye dirençli olup, hastanede yatış sürelerinin uzamasına ve bununla ilgili komplikasyonların gelişmesine, ölüm ve hastalığa yakalanma oranlarında artışa neden olmaktadırlar.
Antibiyotik direncinin önüne geçilmemesi durumunda gelecekte bizi bekleyen tehlike ise bundan çok daha büyüktür. Öyle ki, yakın gelecekte enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde antibiyotikler tamamen etkisiz hale gelebilir ve basit yara enfeksiyonları ölümle sonuçlanabilir.
- Antibiyotik direnciyle mücadelede ilk adım taşıdığımız sorumluluğun bilincine varmak ve bu bilincin toplumda yaygınlaşmasına aracılık etmektir.
- Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınmak
- Hekim tarafından reçetelenen antibiyotiklerin doğru kullanımı:
Peki Antibiyotikleri nasıl kullanmalıyız?
Doktorunuz antibiyotik reçetelediğinde, tedavi talimatlarını dikkatli bir şekilde takip etmelisiniz. Sadece bu şekilde bütün bakterilerin yok edildiğine emin olabilir ve bakteriyel direnç gelişiminin önüne geçebilirsiniz.
Temel Kurallar:
Doz ve zaman talimatlarına uyun ve hiçbir zaman ilacınızı almanız gereken zamanı atlamayın ve reçetelenen doza sadık kalın.
Tedaviyi yarıda kesmeyin ve tedaviye başladıktan birkaç gün sonra kendinizi daha iyi hissetseniz bile tedavi sürecinin tamamını devam ettirin. Bakterilerin tamamen yok edilmesi ancak bu şekilde mümkündür.
Arta kalan ilacı saklamayın ve asla antibiyotiklerden kalanları kullanmayın.
Sadece bu temel gerekliliklerin yerine getirilmesiyle antibiyotik direncinin yayılmasını durdurabilir ve antibiyotiklerin sağladığı avantajlardan faydalanmaya devam edebiliriz. Haydi, sorumlu davranmaya bugünden başlayalım, unutmayalım sevgi sorumluluk gerektirir.
